India - nazwa nie wywodzi się z języka angielskiego, lecz z łaciny. Język polski zachował nazwę w liczbie mnogiej - Indie. W języku francuskim dawna nazwa les Indes w liczbie mnogiej została zmieniona w 1947r. na l'Inde, w liczbie pojedynczej.
- Republika związkowa od 1950r., 28 stanów.
- Powierzchnia - 3.287.590 km2.
- Liczba ludności (2021) - 2. na świecie; całkowita 1,339 mld (w 1947r. zaledwie 330 mln); gęstość zaludnienia - 407 osób/km2.
- Stolica - New Delhi (od 1911r. jako stolica Radżu Brytyjskiego).
- Języki - urzędowe: hindi w alfabecie nagari oraz angielski, tymczasowy język pomocniczy. Konstytucja wyróżniła 15 języków oficjalnie dopuszczonych w administracji państwowej, są to: języki indoeuropejskie - assami, bengali, gudżarati, hindi, kaszmiri, marathi, oriya, pendżabi, saskryt, sindhi i urdu oraz języki drawidyjskie - tamilski, kannara, malajalam i telugu. Poza nimi używanych jest 1650 różnych innych języków, dialektów i narzeczy.
Sanskryt to język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii. Należy do indoaryjskiej gałęzi indoirańskiej grupy rodziny języków indoeuropejskich. Pomimo powszechnego w Europie przekonania, iż jest językiem martwym, jak łacina, zasadniczo nim nie jest, gdyż nie tylko jest jeszcze stale używany w ceremoniach religijnych hinduizmu, ale także istnieją niewielkie grupy osób deklarujące go jako ich jedyny język ojczysty. Czynione są też próby rewitalizacji tego języka poprzez tworzenie sanskryckich neologizmów na określenie współczesnych terminów, np. technicznych. Jest też uznawany od 1949r. za jeden z konstytucyjnych języków Republiki Indii. Właściwsze jest określenie go jako język wegetujący niż jako martwy.
- Jednostka monetarna: INR - rupia (pajsa czyli 1/100 rupii już prawie wyszła z obiegu). 1 zł PLN = około 17 INR (kurs NBP, 01.2016).
- Święta narodowe: 15 sierpnia - rocznica uzyskania niepodległości w 1947r.; 26 stycznia - rocznica proklamowania republiki i ogłoszenia pierwszej konstytucji w 1950r.
- Godło - adaptacja wyobrażenia z kapitelu jednej z kolumn z czasów cesarza Aśoki z III w.p.n.e.
Rzeźba przypomina kształtem kwiat lotosu. Składa się z czterech lwów, symbolizujących cztery szlachetne prawdy buddyzmu. Figury stoją tyłem do siebie na graficznym przedstawieniu koła dharmy. Poniżej zauważyć można postacie słonia (po stronie wschodniej), lwa (północnej), galopującego konia (południowej) i byka (zachodniej), które w mitologii indyjskiej oznaczają kolejno: sen, jaki przytrafił się matce Buddy, Mai, odwagę oraz moment, w którym Siddhartha Gautama opuszcza dom w poszukiwaniu nirwany. Figury rozdzielone są owalnymi kształtami czakrów (jeden z nich znajduje się na obecnej fladze Indii). Pod spodem znajduje się napis: Satyam-eva jayate (Tylko prawda zwycięża).
Kolumna Aśoki znajduje się obecnie w Muzeum Archeologicznym w Sarnath koło Varanasi.
- Flaga - szafranowo-biało-zielona z kołem dharmy na części białej.
Flaga Indii została przyjęta 22 lipca 1947r. Kolor szafranowy oznacza odwagę i poświęcenie, biały - prawdę i pokój, a zielony - religijność, płodność i rycerskość. Według odmiennej interpretacji górny pas symbolizuje hinduizm, zaś dolny - islam, dwie najpopularniejsze religie subkontynentu. Biel oznacza w takim kontekście pokój i pojednanie pomiędzy wyznawcami zwaśnionych wyznań. W środku flagi widnieje forma buddyjskiej dharma-ćakra (koła dharmy), przejętej z kapitelu kolumny Aśoki w Sarnath - jest to koło prawa lub prawości i sprawiedliwości, będące pierwotnie emblematem buddyjskim. Zwane też jest kołem Aśoki.
- Hymn - Jana Gana Mana.
Pieśń Jana Gana Mana została napisana i skomponowana przez indyjskiego poetę, prozaika, filozofa, kompozytora, malarza i pedagoga - Rabindranatha Tagore'a (1861-1941). Po raz pierwszy zaśpiewano ją w trakcie Indyjskiego Kongresu Narodowego 27 grudnia 1911r. Pierwsza zwrotka została wybrana na hymn Indii przez Zgromadzenie Narodowe 24 stycznia 1950r.
Jana Gana Mana
Jana Gana Mana w interpretacji A.R. Rahmana
- Dewiza: Tylko prawda zwycięża.
- Motto polityczno - społeczne: Jedność w różności.
- Sanathana dharma (odwieczna zasada) - nazwa, jaką hindusi nadają swojej religii.
- Rzeka Ganga jest matką Indii, a (utraconym) ojcem - rzeka Indus (dziś w Pakistanie).
- Najstarsza nazwa rzeki Indus to Sindhu, z indoaryjskiego słowa morze, a kraina w jej dorzeczu - to pradawny i dzisiejszy Sind.
- Persowie wymawiali nazwę ziem w dolinie Indusu - hind, a ich mieszkańców nazywali - hindu.
- Muzułmanie, przybyli najpóźniej, słowem hindu określali wszystkie tubylcze narody Azji Południowej.
- Do greki, a następnie łaciny przedostała się nazwa India jako geograficzny desygnat wszystkich nieznanych obszarów położonych za rzeką Indus.
- Indowie to nazwa wszystkich ludów, współczesnych i historycznych, jakie pojawiły się na subkontynencie indyjskim.
- Największym Indem był Budda.
- Bhārat Gaṇarājya (wym. Bharat Ganaradźja) - nazwa legendarno-historyczna.
Plemię Bharatów, jedno z najstarszych plemion indoeuropejskich, ulokowało się w środkowym biegu rzek Gangi i Jamuny, między Delhi a Mathurą, w krainie o nazwie Doab (Dwurzecze). Tu także, na równinie Kurukszetra, w IX w.p.n.e. rozegrała się legendarna bitwa między starym, dawno osiadłym klanem Kaurawów, a nowo przybyłymi Indoeuropejczykami, klanem Pandawów, o której opowiada staroindyjski epos Mahabharata. Słowo to nosi w sobie ogromny ładunek emocjonalny, nawiązujący do najstarszych zaczątków tożsamości narodowej, podobne znaczenie dla Polaków ma legendarna dynastia Piastów i prastara Polska piastowska.
- Hindustan - kraj Hindu - to nazwa perska, oznaczająca ziemie zamieszkałe przez Hindusów. Muzułmanie zdobywający ten kraj między 1190-1550r. też go tak nazywali, a Wielcy Mogołowie przejęli tę nazwę.
- Kiedy Indie odzyskały niepodległość, Mahatma Gandhi chciał wrócić do nazwy Hindustan, obok Pakistanu muzułmanów i śnionego Khalistanu sikhów, a także Radżastanu, kraju radżów. Indyjscy muzułmanie nie mogli zgodzić się na taką nazwę państwa, gdyż oznaczałoby to, że Indie są zamieszkałe wyłącznie przez wyznawców religii hindu.
- Koziołek Matołek Kornela Makuszyńskiego wybierał się jednak do Hindustanu...
- hindus, hinduska - rzeczownik oznaczający wyznawcę jednej z wielu religii hindu, nie tylko na kontynencie indyjskim, ale także na Madagaskarze, Jawie, Bali, w Indonezji, Republice Południowej Afryki i gdzie indziej, i wtedy piszemy z małej litery, jak chrześcijanin, protestant, muzułmanin.
- Hindus, Hinduska - rzeczownik własny określający mieszkańca dawnych Indii, często poprawnie używany w literaturze o tematyce historycznej. Hindusi to mieszkańcy Hindustanu do około 1857r. Kiedy nastał Radż brytyjski, Anglicy zaczęli używać nazw pochodnych od słowa indian, nie wyróżniającego statusów religijnych.
- hinduski, hinduska - przymiotnik odnoszący się do obyczajów hindusów - wyznawców religii hindu lub Hindusów - mieszkańców Indii sprzed 1857r. Mówi się: hinduska świątynia, hinduski strój, hinduski obyczaj, hinduskie święto, w opozycji do: święto muzułmańskie, chrześcijańskie, buddyjskie.
- Indus, Induska - obywatel Indii (zamiast starej nazwy Hindus, Hinduska). Indusem jest każdy mieszkaniec Indii, niezależnie od wyznawanej religii. Muzułmanie, jiniści, jogini, sannjasini, sadhu, buddyści, śiwaici, chrześcijanie, tantryści, wisznuici, sikhowie, wyznawcy Kryszny - to Indusi. Ta nazwa została oficjalnie przyjęta w języku polskim i należy jej konsekwentnie używać.
- indyjski, indyjska - przymiotnik określający to, co należy do porządku politycznego, administracyjnego, rzadziej religijnego, choć mówimy wciąż indyjscy bogowie (zamiast hinduscy) w znaczeniu "bogowie całego kontynentu". Jest indyjski premier, indyjski czas, indyjski pociąg, indyjska sztuka i architektura, indyjski strój, ale nie ma czegoś takiego, jak na przykład indyjska świątynia, gdyż każda religia inaczej nazywa swoją świątynię - mandir, meczet, wihara, gurdwara, kościół, tirtha, ghat, synagoga, itd.
- Radża - historyczny tytuł lokalnego władcy w Indiach. Miał władzę sądowniczą i był zwierzchnikiem wojsk. Ten tytuł mogły też dostawać dzieci. Żona radży to rani.
- Maharadża - historyczny tytuł królewski władców różnych regionów Indii. Małżonka maharadży nosiła tytuł maharani, synowie - kumar, a niezamężne córki - kumari.
- Samrat - historyczny tytuł cesarza w Indiach.
- Czakrawartin to starożytny indyjski termin używany w odniesieniu do idealnego uniwersalnego władcy, który rządzi na całym świecie w sposób etyczny i życzliwie.
- Sułtan - tytuł władcy islamskiego, używany w krajach muzułmańskich, m.in. w Indiach w okresie panowania Wielkich Mogołów. Państwo rządzone przez sułtana to sułtanat.
(Źródło: indiaguide.pl, pl.wikipedia.org, sathyasai.org.pl, encyclopedia.thefreedictionary.com)