Rovinj (wł. Rovigno), miasto w Chorwacji na półwyspie Istria leżące nad Morzem Adriatyckim, liczy około 13,5 tys. mieszkańców, z których jedna trzecia to Włosi.

Historia Rovinj sięga VIIw.p.n.e. Była to wówczas osada plemienia Iliria. W 129r.p.n.e. miejscowość znalazła się pod panowaniem Imperim Rzymskiego. Rzymianie miasto nazywali Arupiunum albo Mons Rubineus, później Ruginium i w końcu Ruvinium. Zbudowano je na wyspie blisko wybrzeża. W 856r. było atakowane przez Słowian pod wodzą księcia Domagoja. Dopiero w 1763r. miasto połączono z lądem, zasypując cieśninę. Po rozpadzie cesarstwa około Vw. stało się częścią Bizancjum, a od VI do VIIIw. należało do Egzarchatu Rawenny. W 788r. Rovinj zostało włączone do Imperium Franków, którzy ufortyfikowali miasto Zostało otoczone murami z siedmioma bramami, z których do dziś zachowało się tylko trzy. Nie zabezpieczyło to jednak przed ciągłymi oblężeniami i zniszczeniami, czynionymi przez Saracenów i piratów w IX i Xw. Przez kolejne wieki miejscowość należała do władców feudalnych. Od 1209r. była rządzona przez patriarchę Akwilei. W latach 1283-1797 weszła w skład Republiki Wenecji. Prawa miejskie uzyskało Rovinj w 1531r. Po upadku Wenecji i po czasach napoleońskich miasto stało się częścią Cesarstwa Austriackiego do czasu I wojny światowej. Pod panowaniem Habsburgów (1813-1920) szybko się rozwijało, szybko zostało największym miastem na zachodnim wybrzeżu Istrii. Wówczas powstał zakład przetwórstwa rybnego, fabryka tytoniu, teatr oraz lecznica cesarzowej Marii Teresy. Od 1920 do 1945r. Rovinj należało do Włoch, by po II wojnie światowej stać się częścią Socjalistycznej Republiki Chorwacji w ramach Socjalistycznej Federacji Republik Jugosławii. W tym okresie większość włoskich mieszkańców opuściło miasto. Od 1991r. leży w granicach Republiki Chorwacji.

Najważniejszym zabytkiem Rovinj jest katedra św. Eufemii z XVIIIw., gdzie szczątki świętej przechowywane są w rzymskim sarkofagu w prawej apsydzie. Dzwonnica katedry ma 61m wysokości i jest wzorowana na dzwonnicy św. Marka w Wenecji. Wieńczy ją miedziana figura św. Eufemii. Od katedry prowadzi ul. Grisia, przy której wystawiają swoje prace malarze. Inne, godne uwagi zabytki, to: Brama Portica; Brama św. Benedykta; Brama Świętego Krzyża; Łuk Balbi w stylu barokowym z 1680r., pełniący rolę bramy, prowadzącej na Stare Miasto; klasztor Franciszkanów; kaplica Świętej Trójcy; kościół św. Krzyża; kościół św. Tomasza; Ratusz.

Maleńkie Rovinj spokojnie można nazwać "Rubinem Chorwacji". Zwłaszcza patrząc nań z góry, kiedy czerwone dachówki wypełniają kształtny owal starówki, trudno znaleźć lepsze określenie. Wielu turystom kojarzy się ze słynnym francuskim Saint-Tropez.

Niedaleko miasta Rownij na Istrii, na dnie morza na głębokości 30-40m leży dobrze zachowany wrak dużego promu morskiego Baron Gautsch, który zatonął w 1914r. podczas rejsu z Kotoru do Treistu. Ta podwodna atrakcja bardzo chętnie jest odwiedzana przez wprawnych podwodnych nurków.

Wybrzeże wokół Rovinj ma wiele plaż w mieście i jego okolicach. Urokowi wybrzeża dodaje Archipelag Rovinj, składający się z 6 skał: skała Figarolica, skała Muntrav, skała Revera, skała Sv. Ivana na pučini, skała Velika i skała Mala oraz 16 wysp: wyspa Banjol, wyspa Dvije Sestrice - Mala i Velika, wyspa Figarola, wyspa Guštinja, wyspa Magareći, wyspa Piruzi, wyspa Pisulj, wyspa Pulari, wyspa Samer, wyspa Sturag, wyspy Sv. Andrzeja i Maskin (233.429m²), wyspa Sv. Jana, wyspa Sv. Katarina (129789m²), wyspa Veštar. Są one częściowo zamieszkane, częściowo dziewicze, do kilku regularnie kursują taksówki wodne.

Na skale Sv. Ivana na pučini jest latarnia morska.

Na wyspach Dvije Sestrice (Dwie Siostrzyczki) jest rezerwat ornitologiczny, w którym można podziwiać wiele fascynujących gatunków ptaków.

Wyspa Magareći (Osłów) zwana też jest "Wyspą miłości", a legenda mówi, że na ta wysepkę przewożono stare osły, które tam miały dokończyć żywota.

Wyspy św. Andrzeja i Maskin nazywane są jako kompleks "Czerwoną Wyspą".

Wyspa św. Andrzeja była prawdopodobnie zasiedlona już w VIw., natomiast w XIIIw. benedyktyni wznieśli pierwszy kościół i założyli pierwszy klasztor. W połowie XVw. opuszczone obiekty zostały przekazane franciszkanom, dzięki którym klasztor i kościół zostały całkowicie odnowione. Franciszkanie pozostali tam do 1809r., po czym budynki zaczęły popadać w ruinę. W 1891r. rodzina Huetterott kupiła wyspy św. Andrzeja i Maskin, zamieniając zabudowania klasztorne w rodzinną letnią rezydencję. Dzięki baronowi Huetterott powstał park, który został obsadzony roślinami z różnych zakątków świata. Ogród na wyspie był najbardziej ulubionym miejscem gości z Austro-Węgier. Obecnie ponad 180 różnych rodzajów roślin rośnie z powodzeniem na wyspie. W połowie czerwca 2002r. wyspa została dotknięta tzw. pijavicą, która okazała swą moc i wtedy duża część stuletnich starych sosen i innych drzew uległo zniszczeniu tak, że naturalne piękno wyspy św.Andrzeja, a zwłaszcza Maskin, zostało uszkodzone.

W centralnej części kościoła z okresu benedyktynów dzisiaj mieści się ma małe muzeum morskie, posiadające w zbiorach modele starych statków i kopie fresków z całej Istrii. Muzeum jest otwarte na żądanie, wystarczy poprosić o klucz w recepcji hotelu Istria, znajdującego się w pobliżu klasztoru.

Wyspa Maskin, połączona groblą z wyspą św. Andrzeja, jest wydzielona dla naturystów.

Ciekawą dla polskich turystów jest wyspa św. Katarzyny.

Wyspa została kupiona w XIXw. przez austriackiego arcyksięcia Carla Stevena, który przebywał tam krótko, bo już w 1905r. wyspa stała się własnością polskiego hrabiego Ignacego Korwin - Milewskiego. Hrabia rozpoczął budowę letniej rezydencji na wyspie oraz założył piękne ogrody i parki. Pałacyk został zbudowany według projektu krakowskiego architekta Teodora Talowskiego. W 1926r. hrabia umarł, a po jego śmierci, ze względu na szereg burzliwych wydarzeń z jego życia, wyspa zmieniła właścicieli ponownie kilka razy. Po II wojnie światowej wyspa przeszła na własność miasta Rovinj.

Korwin - Milewski posiadał w swojej rezydencji wspaniałą kolekcję polskiego malarstwa, w tym dzieła Gierymskiego, Chełmońskiego, Pankiewicza, Wyczółkowskiego, Stanisławskiego, de Laveaux, Malczewskiego, Matejki. Kolekcja obrazów czyli skarb hrabiego posłużyła pisarzowi, Arkadiuszowi Niemirskiemu, jednemu z kontynuatorów serii książek Zbigniewa Nienackiego o Panu Samochodziku, jako temat do książki "Pan Samochodzik i europejska przygoda" (2002).

Na wyspie położony jest hotel Katarina, wkomponowany w pozostałości po starym zamku.