Pierwszy drewniany zamek obronny w Branie (niem. Törzburg, węg. Törcsvár, rum. Castelul Bran), nazwany Dietrichstein, wznieśli na przełęczy Krzyżacy około 1212r. Nazwa twierdzy pochodziła od nazwiska fundatora, rycerza zakonu krzyżackiego, Dietricha. Budowla stanęła na 60-metrowej skale, skąd zakon sprawował kontrolę nad traktem granicznym między Transylwanią a Wołoszczyzną. W XIVw. zamek przeszedł na własności społeczności Sasów siedmiogrodzkich oddalonego o ok. 30 km Braszowa. Zniszczony został w 1370r. podczas najazdu tureckiego.

W 1377r. król Węgier Ludwik Węgierski zezwolił Sasom z Braszowa na odbudowę twierdzy, która miała spełniać jednocześnie funkcję punktu celnego na często uczęszczanym szlaku handlowym między Wołoszczyzną a Transylwanią. Zamek wzniesiono z kamienia i cegły w stylu gotyckim.

Zamkiem i jego dobrami zarządzał możny mianowany przez króla węgierskiego, najczęściej hospodar siedmiogrodzki. Nieopodal twierdzy powstał punkt celny pobierający 3% opłatę od przewożonych dóbr.

Na początku XVw. zamek przeszedł w posiadanie hospodara wołoskiego Mirczy Starego, który w 1413r. nadał mieszkańcom Braszowa przywileje celne na obszarze Wołoszczyzny oraz na szlaku Braszów-Bran-Braila. Następcy Mirczy łamali przywileje Braszowian, którzy wnieśli skargę do króla Zygmunta Luksemburskiego. W owym czasie twierdza była często oblegana przez wojska tureckie. W obliczu niebezpieczeństwa tureckiego, król przekazał zamek wojewodzie siedmiogrodzkiemu w1426r. Braszowianom przywrócono przywileje celne w zamian za przekazywanie informacji o nadciągającym ataku tureckim.

W 1440r. twierdzę przejął węgierski wojewoda siedmiogrodzki Jan Hunyady, który pokonał Turków w okolicach Branu. W 1459r. wojska Włada Palownika pokonały przełęcz na południe od Branu i zaatakowały Braszów, niszcząc m.in. kościół św. Bartłomieja.

W 1498r. budowlę ponownie przejęli mieszkańcy Braszowa, którzy pozostawali w jego posiadaniu z przerwami aż do 1848r. W owym okresie zamek pełnił głównie funkcję punktu celnego.

W 1619r. zamek spłonął, został jednak odbudowany z rozkazu księcia siedmiogrodzkiego Gábora Bethlena. Wówczas m.in. został ozdobiony attyką o widocznych nawiązaniach do sztuki polskiej (jaskółczy ogon). Pod koniec XVIIw., po zwycięstwach nad Turkami pod Wiedniem (1683) oraz Zentą (1697), twierdza przeszła w ręce Habsburgów. Polityka gospodarcza i wojskowa Habsburgów w XVIIIw. doprowadziła do upadku znaczenia zamku jako twierdzy obronnej i strategicznego punktu celnego. Habsburgowie utrudniali handel pomiędzy Braszowem a Wołoszczyzną. W 1706r. obowiązki celne przejął urzędnik z austriackiego ministerstwa skarbu, który de facto sprawował kontrolę nad zamkiem oraz przebiegającym tu szlakiem handlowym. W połowie XVIIIw. Austriacy wyznaczyli wzdłuż Karpat kordon sanitarny z punktem kwarantanny na zamku w Branie. W 1723r. twierdza została odrestaurowana.

Kryzys gospodarczy pod koniec XVIIIw. zmusił władze austriackie do wprowadzenia podatku katastralnego na terenie kraju. Spowodowało to pogorszenie się sytuacji ekonomicznej mieszkańców Branu, którzy sprzeciwili się polityce Habsburgów i odmówili odprowadzania podatków do Braszowa. Zamek stracił na znaczeniu handlowym, kiedy w 1836r. granica pomiędzy Transylwanią a Wołoszczyzną została przesunięta w wyższe partie gór.

Podczas sporu Rosji z Turcją Osmańską o Bałkany zamek umocniono. Wkrótce stał się siedzibą garnizonu wojsk austriackich, lecz jego znaczenie militarne nie mogło być wielkie ze względu na brak możliwości unowocześnienia fortyfikacji. W 1888r. zamek ponownie przeszedł na własność Braszowa, które przekazało go w użytkowanie administracji lasów.

Po włączeniu Siedmiogrodu w skład Rumunii w 1918r., mieszkańcy Braszowa na czele z burmistrzem podarowali zamek królowej Marii, żonie króla Rumunii Ferdynanda I. Na życzenie Marii czeski architekt Karel Liman przebudował zamek na letnią rezydencję. Skład artylerii został zamieniony w kaplicę. Pomieszczenia garnizonowe przebudowano na apartamenty królewskie. W studni zamkowej zainstalowano windę, która zwoziła mieszkańców 60m pod ziemię do tunelu prowadzącego do parku w dolinie. Na zamku zainstalowano trzy kabiny telefoniczne. W sierpniu 1932r. królowa Maria wybudowała elektrownię turbinową, która zapewniła prąd dla zamku oraz okolicznych miejscowości Bran, Simon i Moeciu. W grudniu 1932r. powstała elektrownia wodna na rzece Turcu.

Zamek stał się ulubioną rezydencją letnią królowej Marii, która urządziła swoje apartamenty w stylu niemieckiego i włoskiego renesansu z wpływami sztuki lokalnej. Po jej śmierci w 1938r. zamek odziedziczyła jej najmłodsza córka, księżniczka Ileana. Ileana przebywała tu często wraz z rodziną. W 1944r. przeniosła się tu z dziećmi na stałe. Nieopodal zamku założyła szpital, który nazwała Szpitalem Serca Królowej, a do Branu przywiozła szkatułę z sercem swojej matki. Zbudowała także szpital im. Serca Królowej, w którym sama pracowała.

Po abdykacji króla Michała w 1947r. zamek przejął komunistyczny rząd Rumunii. Opuszczona budowla popadła w ruinę. Po remoncie w 1956r. otwarto go dla zwiedzających.

W 2006r., w ramach postępowania restytucyjnego, rząd Rumunii zwrócił zamek Dominikowi Habsburgowi, najmłodszemu synowi księżniczki Ileany, który wystawił go na sprzedaż.

We wrześniu 2007r. komisja śledcza Parlamentu Rumunii stwierdziła, że restytucja zamku w Branie była niezgodna z prawem. Jednak w październiku 2007r. rumuński trybunał konstytucyjny odrzucił petycję parlamentu w tej sprawie. W grudniu 2007r. rządowa komisja śledcza potwierdziła zgodność decyzji restytucyjnej z prawem.

Zamek w Branie odpowiada opisowi siedziby karpackiego wampira Drakuli, kluczowej postaci w powieści gotyckiej Drakula autorstwa irlandzkiego pisarza Brama Stokera. Pierwowzorem Drakuli był najprawdopodobniej hospodar wołoski Wład Palownik, słynący z brutalności. Jego związek z zamkiem w Branie nie został jednak potwierdzony. Przypuszcza się, że mógł tu spędzić parę dni (1-2) jako więzień.

Wład III Palownik, zwany też Drakulą (rum. Vlad Țepeș lub Vlad Drăculea), urodził się w listopadzie lub grudniu 1431r. w Sighișoarze w Siedmiogrodzie jako drugi syn hospodara wołoskiego Włada II Diabła. Ojciec był członkiem Zakonu Smoka, powołanego przez Zygmunta Luksemburskiego do obrony chrześcijaństwa przed rosnącym w potęgę Imperium Osmańskim, czemu zawdzięczał swój przydomek ("Draco" - Smok, przekształcone w "Dracul" - Diabeł) - stąd pochodzi przydomek Włada Palownika "Drăculea" (Drakula), rozpowszechniony potem w legendzie, oznaczający po prostu syna Smoka lub syna Diabła.

W 1448r. Wład Drakula po raz pierwszy zasiadł na tronie wołoskim. W 1456r., po kilkuletniej przerwie, ponownie został hospodarem. W decydującej bitwie pod Tirgsor pokonał Władysława II (wedle legendy ścinając jego głowę jednym ciosem szabli) i rozpoczął okres swych najdłuższych rządów na Wołoszczyźnie. Swoje panowanie zainaugurował krwawą zemstą na nielojalnych. Dążył do wzmocnienia swojej pozycji poprzez ograniczenie potęgi i ukrócenie samowoli bojarów, skłonnych do prowadzenia własnej polityki oraz usuwania niewygodnych im władców różnymi metodami. Wspierał natomiast mieszczaństwo i kupców wołoskich, m.in. w 1459r. ograniczył kupcom zagranicznym wstęp na jarmarki Wołoszczyzny jedynie do trzech przygranicznych miejscowości.

W listopadzie 1462r. został fałszywie oskarżony o antywęgierskie knowania z Turcją i uwięziony. W niewoli, a potem na wygnaniu spędził czternaście lat, więziony między innymi na zamku w Budzie i w Wyszegradzie. Powrócił na tron wołoski jesienią 1476r., jednak na krótko. Na przełomie lat 1476 i 1477 wpadł niedaleko Bukaresztu w zasadzkę. Zginął przypadkowo raniony w zamieszaniu przez jednego ze swoich żołnierzy, wedle innych zamordowany skrytobójczo. Jego uciętą głowę, zakonserwowaną w miodzie, wysłano do Stambułu, zaś ciało pochowano, wedle legendy, w monasterze Snagov, leżącym na wyspie na jeziorze o tej samej nazwie.

Z małżeństwa z Justyną Szilágyi de Horogszeg Wład Palownik pozostawił dwóch nieznanych z imienia synów.

Legenda

Konflikt Włada Palownika z siedmiogrodzkimi kupcami zaowocował nie tylko spiskami przeciwko jego życiu, ale i wojną, można by rzec, propagandową.

Jesienią 1462r., gdy Wład, pozbawiony władzy przez swego brata Rada Pięknego, musiał uchodzić z kraju, w Siedmiogrodzie ukazały się pierwsze pamflety opisujące rzekome okrucieństwa Palownika, w tym gotowanie ofiar żywcem, wbijanie na pal matek i przybijanie do ich piersi niemowląt. Równocześnie rozwinięto kampanię oszczerstw przeciwko Drakuli na dworze węgierskiego króla za pomocą sfałszowanych listów dowodząc, że hospodar był zdrajcą spiskującym z sułtanem przeciwko Węgrom.

Rok później, na dworze cesarza niemieckiego Fryderyka III, poeta niemiecki Michel Beheim ogłosił swój poemat zatytułowany "Von ainem wutrich der hies Trakle waida von der Walachei", czyli "O krwawym szaleńcu zwanym Draculą, wojewodą wołoskim". Poemat przedstawiał Włada jako krwawego tyrana i szaleńca, co miało niemały wpływ na powstanie czarnej legendy Drakuli. Informacje do swego poematu zaczerpnął Beheim z trzech źródeł: wspomnianych już siedmiogrodzkich pamfletów zebranych w rękopisie znanym obecnie jako "Rękopis St. Gall", plotek dotyczących bieżących wydarzeń, między innymi aresztowania Włada przez Węgrów i w końcu z ustnej relacji katolickiego mnicha, który zetknął się w Siedmiogrodzie z Drakulą podczas jednej z jego ekspedycji karnych przeciwko Sasom.

W tym samym roku na dworze króla węgierskiego zjawił się legat papieski, który miał okazję poznać Drakulę osobiście, pozostawiając światu jedyny zachowany opis Włada. Wysłał on papieżowi raport, w którym donosił, iż Drakula do 1462r. zabił czterdzieści tysięcy swych politycznych oponentów. Te mocno przesadzone wieści (wskazana liczba odpowiadała prawie jednej piątej ówczesnej ludności Wołoszczyzny) były rozpowszechniane nie tylko przez saskich wrogów Palownika, ale i przez samego króla Węgier, pragnącego usprawiedliwić uwięzienie niedawnego bohatera.

Już po śmierci Drakuli, w latach osiemdziesiątych XVw., siedmiogrodzkie pamflety zaczęły się ukazywać drukiem na terenie Niemiec. Odnaleziono ponad tuzin takich druków, wydanych w latach 1488-1521. Tytułowane "Przerażająca i prawdziwa, niezwyczajna historia okrutnego, krew pijącego tyrana zwanego księciem Draculą" (lub podobnie), stanowiły rodzaj ówczesnej literatury brukowej, mającej zaspokajać najniższe czytelnicze gusta.

Pod koniec XVw. opowieści o Drakuli zaczęły się ukazywać również w Rosji. Ukazując hospodara w nieco korzystniejszym świetle, spełniały funkcję propagandową wskazując, że bojarzy winni być posłuszni władcy, inaczej spotka ich zasłużona kara.

Legenda Drakuli odżyła, gdy stał się on pierwowzorem bohatera książki Brama Stokera "Drakula", wydanej w 1897r., transylwańskiego hrabiego - wampira o imieniu Dracula. Postać ta stała się symbolem kultury popularnej i została wykorzystana m.in. w licznych filmach.