Sâpânța

Sâpânța (węg. Szaplonca, słow. Sapunka, jid. Spinka lub Shpinka), rumuńska wieś nad Cisą w okręgu Marmarosz w północnej Rumunii, położona około 2 km od granicy z Ukrainą, znana jest jako miejsce pochodzenia rodu cadyków chasydzkich Spinka.

Sâpânța to miejsce całkiem zwyczajne, miejscowość, jakich wiele w Rumunii, pełna starych drewnianych domów, posiadająca klimat jeszcze poprzednich wieków. Na płotach domów można zobaczyć wiele wyrobów rękodzieła, a przede wszystkim surrealistyczne dywaniki. Przekrój wiekowy ludności świadczy o starzeniu się miejscowego społeczeństwa i braku zainteresowania młodych do pozostawania we wsi. Większość mieszkańców to ludzie starsi i stąd zapewne kultywowanie tradycji związanych z pochówkiem zmarłych.

Marmarosz (rum. Maramureș) to północna część Rumunii, kraina położona w dorzeczu górnej Cisy, stanowiąca samodzielny region, choć czasami utożsamiana z Siedmiogrodem. Część regionu wykracza poza granice kraju i zahacza o tereny Ukrainy. Marmarosz dzieli się na dwa regiony: Satu Mare i Maramure. Główne miasta to Satu Mare, Baia Sprite, Baia Mare i Vișeu de Sus.

Marmarosz słynie ze specyficznego folkloru, który nie tylko identyfikuje ten właśnie region, ale również jest znany daleko poza granicami kraju. Szczególnie charakterystyczne są regionalne stroje, znane niekiedy z filmów fabularnych, zwłaszcza o okolicznych partyzantach. Niemalże legendarne są wysokie czapy z karakułowej czy baraniej wełny oraz bogato haftowane stroje czy kobiece chusty. Ciekawostką jest, że każda z wiosek posiada swoje własne, niepowtarzalne nakrycie głowy. Twórczość ludowa rozwija się tu bardzo intensywnie, a każda wieś jest znana z innego rodzaju wyrobów, począwszy od charakterystycznego zdobienia porcelany, a kończąc na wzorach tkackich. Kobiety wyspecjalizowały się w wytwarzaniu codziennych przedmiotów zdobionych haftem, ręcznie malowanych, tkanych dywaników i innych wyrobów rękodzieła. Szczególna jest także architektura marmaroskiej wsi ze wspaniale zachowaną, drewnianą zabudową wiejskich gospodarstw oraz bijąca w oczy serdeczność mieszkańców.

W Marmarosz czas się zatrzymał. Przepiękna, bogata w roślinność Dolina Izy pełna jest niewielkich wiosek i przepięknych zabytkowych cerkwi. Wioski są jak skanseny, w których życie zatrzymało się kilkaset lat temu. Niezwykle charakterystyczne jest zamiłowanie do religii i systematyczne oddawanie się modlitwie. Kobiety przychodzą modlić się do okolicznych cerkwii nawet wtedy, gdy są one zamknięte. Charakterystycznym widokiem są też przydomowe ławeczki, na których można zobaczyć siedzące kobiety. Większość bram i płotów jest bogato rzeźbiona, przyciągająca wzrok swoim urokiem. Twórczość ludowa wkracza tu w każdy zakątek życia, o czym mogą świadczyć takie obiekty, jak cmentarz w Sâpâncie albo charakterystyczne dla tego regionu malowane cerkwie. W niektórych wioskach można znaleźć ciekawe muzea o charakterze etnograficznym czy regionalnym.

(Źródło: pl.wikipedia.org, rumunia.lovetotravel.pl)